Mesawy gürrüñler | YekeTak.Ru

Özümiziňki
Unknown_ [off]

24.04.2024 / 05:41

Ene hikmeti

Gyzykly telegepleşikleriñ birinde garry eneleriñ biri bilen söhbetdeşlik guralypdyr. Golaý-goltumynda maşgala agzybirligi, öý-ojagyna yhlasy bilen adygan bu garryja ene ýanýoldaşy ㅡ hemrasy bilen bassyr elli ýyl bagtyýar ömür sürüpdir.
Telegepleşigi alyp baryjy gyzyñ ilkinji sowaly bir ömre ýeterlik bagtyýarlygyñ syry hakda bolupdyr:
ㅡ Aýtsañyzlañ, ene, bagtyýarlygyñ syry nämede?
Nahar-tagamlary datly taýýarlamakdamy?
Ýa-da üst başyña serenjam bermekde, gözellikdemi?
Ýa-da köp perzentleri dünýä getirip, olary terbiýelemekdemi?
Ýa-da ýanýoldaşyñ diýeninden çykman, her sözüne ''hä'' berip oturmakmy?
ㅡ Diñle, balam, maşgala bagtyýarlygy owaly bilen Hudaýyñ oñuna etmegine, ondan soñra zenan maşgalanyñ hut özüne bagly bolup durýar. Zenan maşgala öz öýüni jennetede öwrüp biler, öz ojagyny dowzaha-zulmata-da çöwrüp biler. Bagtyýarlyk weşeñ-weşeñ pulda ýa-da bol-bol baýlykda däl. Köp-köp barjamly ojagyñ zenanlary bar, emma olar bir argyn, ýadaw, göwnüçökgün, dünýeden doýgun, üstesine ýanýoldaşyndan ýaña öýlerinden gaçara gelýärler. Ol ýerde bir pursat eglenmäge takat-mydary ýok. Bagtyýarlyk gözellikde hem däl. Gör, näçe görmegeý zyba zenan bar, emma ýanýoldaşy bilen aralarynda Arktikanyñ sowuklygy, dünýäniñ doñaklygy höküm sürýär. Bagtyýarlygyñ syry eliñ süýjüliginde hem däl, eli süýji, biş-düşe ökde birnäçe zenan bar, emma gözgyny haly, görýän güni görgüden başga zat däl. Bagtyýarlygyñ syry köp perzentlikde hem däl, köp çagaly näçe zenan bar, emma perzentlerinden tamasy çykman, göwni synyk, boýny buruk haldadyr ㅡ diýipdir.
Alypbaryjy gyz garry enäniñ bu sözlerine geñ galypdyr: ㅡ Onda bagtyýarlygyñ syry başga nämede bolup biler? ㅡ diýip, ýene-de sowal beripdir.
ㅡ Adamymyñ gylyk-häsiýetine hemişe üns berýärin. Özüne gerekli zady ünsden düşürseñ bolmaz ahyry?! Onsoñ, setanda seýranda gahar-gazaba münen çagy, käbir babatda özümiñ haklydygymy bilip dursamam muny onuñ ýüzüne basjak bolup durmaýaryn. Özüme basalyk berýärin. Oña gaty-gaýrym söz aýtmaýaryn. Eda bilen, başymy ýaýkap, ýüzümi aşak salyp, dymyp oñaýýaryn. Onsoñam, ýanýoldaşyñ ýanyñda gaharly otyrka, haklydygyñy mazamlajak bolup, içýakgyç dymmaklygam asla makul däldir. Akylly är oña derrew düşüner we gahary-gazaby has beter gylaw alar. Ýoldaşyñ bilen sanaşyp oturmaly däl,onuñ ýüzüni almaly däl. Onuñ hormatyny, mertebesini ykrar etmek gerek. Şeýdilende maşgala binýady berk bolýar.
ㅡ Ýanýoldaşyñyz nähak ýere ýüzüñizi alyp, herrelýän wagty, siz başga otaga çykyp gidiberseñiz bolmaýarmy? Gaýtawul bermejek bolsañyz, ol sözleri diñläp durmak nämä gerek? ㅡ diýip, alypbaryjy sorapdyr.
ㅡ Heý-de beýdip bolarmy, gyzym. Çykyp gaýtsañ, onuñ sözlerine, onuñ özüne hormat goýmadygyñ bolar ahyry. Beýtseñ, sözlerini diñläsiñ gelmeýär diýip düşünmegi mümkin. Bu ㅡ añrybaş edepsizlik. Bagtyýarlygyñ binýady ýanýoldaşyña hormat goýmakdan,ony sylamakdan başlanýandyr. Ony sylamasañ, ykbal seni hem sylamaz. Tä ol köşeşýänçä, sen uly hormat-eda bilen oña gulak asmaga, sesiñi çykarman ony diñlemäge borçlusyñ. Biraz köşeşip, özüne geleninden soñra ''Boldumy?'' diýip, mylaýymlyk bilen soraýaryn. Diñe şondan soñ usullyk bilen otagdan çykýaryn, sebäbi, beýle gylykdan soñra oña biraz rahatlyk, dem-dynç, özüni doly dürsemegi gerek. Onuñ ýanyndan çykanymdan soñra sessiz-sedasyz, hamana hiç zat bolmadyk ýaly bolup, adatdakysy ýaly öý-hojalyk işlerine meşgul bolýaryn.
ㅡ Her näme-de bolsa ýürekde bir öýkejik peýda bolýandyr. Megerem, mundan soñra bir hepdeläp, belki-de, şondan hem köpräk wagtlap oña ýüz bermän gezýänsiñiz, onuñ bilen gürleşmeýän bolsañyz gerek? ㅡ diýip, alypbaryjy sowalynyñ üstüni ýetiripdir.
ㅡ Goýaweri, gyzym, bu häsiýet iki başly ýalmawuz bir ýarag ýalydyr. Ýanýoldaşyña ýüz bermän ýörseñ, gürleşmek zerur bolup durka onuñ bilen gürleşmän gezseñ, ol bu sowuklyga, senden sowamaga barha endik ediner. Öz diýenini gögertjek, öz hökümini ýöretjek bolup, barha kejine tutar. Agzynyñ ajy sözi artmasa, azalmaz. Gaýta senden has köp zatlary talap edip başlar.
ㅡ Ýeri onda siz şeýle ýagdaýlarda nähili hereket edýäñiz?ㅡ diýip, alypbaryjy gyz sorapdyr.
ㅡ Bir sagat çemesi soñra oña miwe şerbedini ýa-da kofe taýýarlap berýärin. Emaý bilen öñünde goýup: ''Al, noş bolsun!'' diýýärin. Şol wagt ýoldaşym her näme-de bolsa ol eýýäm gahar-gazabyndan köşeşýär, ''Gaharyñy getirip, seniñem göwnüñi ýykaýdym öýdýän'' diýip habar gatýar. ''Ýok. Men gaharly däl'' diýenimden soñra, ol hälki öte geçmeleri üçin menden ötünç soraýar. Meniñ adyma ýagş-ýakymly sözleri aýdyp başlaýar.
ㅡ Näme, siz onsoñ onuñ bu sözlerine ynanýañyzmy? ㅡ diýip, alypbaryjy gyz geñ galyp sorapdyr.
ㅡ Elbetde ynanýaryn ㅡ diýip, garry ene ýylgyrypdyr. Näme, gaharly wagty men oña ynanmaly-da, asuda-parahat wagty aýdan sözlerine ynanmaly dälmi?
ㅡ A siziñ mertebäñiz..?
ㅡ Mertebe diýýäñizmi?! Meniñ mertebäm ýanýoldaşymyñ göwnüni tapyp, ony razy etmekde. Öz öý-ojagymyñ hormatyny saklamakda. Aýtsana, gyzym, egninde edep lybasy bolmadyk ýalañaç mertebe meniñ nämäme gerek?

Edhem Şarkawi
(Kus ibn Saide)

Arap dilinden terjime eden: Rahmet GYLYJOW
.

101

Forum | SUNGAT ÄLEMI | Umumy bölüm

Gideliň bäri

Adam ýekeje özi üstünlige ýetip bilermi?

Adam ýekeje özi üstünlige ýetip bilermi?

Gel...

Ýok saňa gargamok gideniň uçin.....

Ata sozlerii

Gideliň bäri

Eje, maña gamgyn ýazma diýdiler

Ata sozlerii

Eje, maña gamgyn ýazma diýdiler