Unudylan Ýaslar Kitaby: XIX Asyryň Soňlaryndan Günümize Çenli Musulmanlara Garşy Edilen Zulumlar...

Täzeje
Khanture00 [off]

11.11.2024 / 08:32
Fe inne mea'l'usri yusran, inne mea'l'usri yusran

Unudylan Ýaslar Kitaby: XIX Asyryň Soňlaryndan Günümize Çenli Musulmanlara Garşy Edilen Zulumlaryň Sanawy

Dünýä taryhynda musulman milletlerine garşy edilen genosidler we zulumlar, wagt geçdikçe ýitip gitmeýän ýaralaryň kitabyna öwrüldi. Bu kitabyň sahypalary halklaryň ganly ýollary, iň gowşak ýerlerine urulýan zarbalar bilen doly bolup, dünýäniň her künjeginde musulman halklaryna edilýän basyşlaryň we genosidleriň sanagyny görkezýär. Her biri öçmez yz galdyran bu wakalar, şu günki günde-de hatyralanyp, taryhyň gussa bilen ýatlanýan sahypalaryna öwrüldi.

1. 1881 Gökdepe Genosidi

Ýeri: Türkmenistan

Amala Aşyryjylar: Russiýa Imperiýasynyň goşuny

Ölenler: 15,000-den gowrak türkmen.

Jynsy zorluk: Türkmen aýallary we çagalary rus harby güýçleriniň jynsy zorlugyna we basyşyna sezewar boldular.

Wakanyň Beýany: Russiýanyň Türkmenistany basyp almak tagallalary netijesinde Gökdepe galasy türkmenleriň iň soňky gaçybatalgasy boldy. 1881-nji ýylyň ýanwar aýynda Russiýanyň goşunlary tarapyndan galada gurnalan ganly gyrgynçylyk, türkmen halkynyň taryhynda iň uly ýitgilere we agylara sebäp boldy. Bu ýerde türkmenler gahrymançylykly garşy duruş görkezseler-de, köp sanly adam öldürildi we galanlary zorluk bilen boýun egdirildi.

2. Çerkes Genosidi (1864)

Ýeri: Kawkaz

Amala Aşyryjylar: Russiýa Imperiýasynyň goşuny

Ölenler: 500,000-den gowrak çerkes, jemi 1.5 million çerkes sürgüne gitdi.

Göç we zorlanmalar: Sürgün ýolunda we soňra, müňlerçe çerkes aýaly zorluga sezewar boldy.

Wakanyň Beýany: Russiýanyň imperiýany giňeltmek tagallalarynda Çerkesler Russiýanyň güýçlerine garşy çydamsyz göreş alyp bardylar. Bu ýowuz gyrgynçylykda Russiýa çerkesleri köpçülikleýin sürgün etdi, olaryň köpüsi daşary ýurtlara göçdi. Göçlerde we beýleki kynçylyklarda müňlerçe adam ýitgi çekdi.

3. Bosniýa Genosidi (1992-1995)

Ýeri: Bosniýa we Gersegowina

Amala Aşyryjylar: Serb güýçleri

Ölenler: Srebrenitsada 8,000-den gowrak musulman erkek we oglan.

Jynsy zorluk: Bosniýa urşy wagtynda 20,000-50,000 aralygyndaky musulman aýal jynsy zorluga sezewar boldy.

Wakanyň Beýany: Bosniýa urşunyň iň agyr sahypasy bolan Srebrenitsa gyrgynçylygy, musulman erkekleriniň we oglanlarynyň köpçülikleýin öldürilmegi bilen taryha geçdi. Bu wakada, köp sanly aýal jynsy zorlukdan we basyşdan ejir çekdi. Bosniýanyň musulman halky bu uruşda agyr ýitgileri we basyşlary başdan geçirdi.

4. Palestina Konflikti (1948 - Häzirki gün)

Ýeri: Palestina

Amala Aşyryjylar: Ysraýyl harby güýçleri

Ölenler: On müňlerçe palestinli musulman öldi.

Göç we jynsy zorluk: Ýüz müňlerçe adam ýerinden göçdi; zorluk wakalary ýerli halkyň durmuşyna agyr täsir etdi.

Wakanyň Beýany: Ysraýylyň döredilmegi bilen başlanan Palestin konflikti birnäçe onýyllyk dowam edip, müňlerçe adam öldürildi we ýerinden göçürildi. Bu ýurtda musulman halky häzirki günki günde-de zulumlara sezewar bolup, agyr durmuş şertlerinde ýaşaýar.

5. Kaşmir Konflikti (1947 - Häzirki gün)

Ýeri: Hindistan-Pakistan serhedi (Kaşmir)

Amala Aşyryjylar: Hindistan harby güýçleri

Ölenler: 50,000-den gowrak adam

Jynsy zorluk: Kaşmirde musulman aýallar Hindistanyň harby güýçleri tarapyndan jynsy zorluklara sezewar bolýarlar.

Wakanyň Beýany: Kaşmir konflikti, Hindistanyň we Pakistanyň arasyna aýralyk salýan uly mesele bolup, musulman halky birnäçe zulum we basyşy başdan geçirýär. Kaşmir halky öz yurtlaryny goramak üçin ençeme ýyllardan bäri göreş alyp barýar.

6. Çeçenistan Konfliktleri (1994-1996, 1999-2009)

Ýeri: Çeçenistan, Russiýa Federasiýasy

Amala Aşyryjylar: Russiýanyň federal güýçleri

Ölenler: 100,000-den gowrak çeçen öldi.

Göçler we jynsy zorluk: Çeçen halkynyň köpüsi ýurduň içinde we daşynda sürgün bolup ýaşamaga mejbur boldy.

Wakanyň Beýany: Iki çeçen urşy, çeçenleriň Russiýanyň basybalyjy güýçlerine garşy görkezen gahrymançylygy we çydamyny simwollandyryp, müňlerçe adamyň ölümi we ýüzlerçe ýarylanan ýatlamalar bilen tamamlandy.

7. Rohingýa Genosidi (2017 - Häzirki gün)

Ýeri: Mýanma

Amala Aşyryjylar: Mýanma harby güýçleri

Ölenler: 10,000-den gowrak rohingýa musulmany öldi.

Göç we jynsy zorluk: 700,000-den gowrak rohngýa Bangladeşe göçmäge mejbur boldy; aýallar jynsy zorluga sezewar boldy.

Wakanyň Beýany: Mýanma hökümetiniň rohingýa musulmanlaryna garşy alyp barýan basyşlary, halkara jemgyýetçiligi tarapyndan genosid hökmünde ykrar edilip, öz ýurtlaryny terk edip çykmaga mejbur bolan halkyň gussa bilen hatyralanýan wakasy boldy.

8. Uýgur Genosidi (2000 - Häzirki gün)

Ýeri: Sinjiang (Gündogar Türkistan), Hytaý

Amala Aşyryjylar: Hytaý hökümeti

Ýesirler we jynsy zorluk: 1 milliondan gowrak uýgur lagerlerde saklanýar; jynsy zorluk we beýleki zulumlar hakynda habarly maglumatlar bar.

Wakanyň Beýany: Hytaý hökümeti tarapyndan uýgur musulmanlaryna garşy alnyp barylýan güýçli basyş we repressiýa syýasaty, halkara jemgyýetçiliginde uly garşylyga sebäp boldy. Bu çärelerde musulmanlar din we medeni hukuklaryndan mahrum edilip, zulum astynda saklanýar.

9. Filipinlerde Moro Konflikti (1900 - Häzirki gün)

Ýeri: Filipinler

Amala Aşyryjylar: Filipin hökümeti

Ölenler: Müňlerçe adam öldi.

Wakanyň Beýany: Moro musulmanlary bilen hökümetiň arasynda ençeme ýyllardan bäri dowam edip gelýän konflikt, ýüzlerçe adamyň ölümi we dürli derejede zulum bilen tamamlandy. Bu wakada Moro musulmanlarynyň hukuklary basgylandy we olaryň ýaşaýyş şertleri ýaramazlaşdy.

10. Orta Afrika Respublikasy (2012 - Häzirki gün)

Ýeri: Orta Afrika Respublikasy

Amala Aşyryjylar: Anti-Balaka toparlary

Ölenler: 6,000-den gowrak musulman öldi.

Göçler we jynsy zorluk:

Musulman halky bu ýerdäki zulum sebäpli öýlerinden çykaryldy; jynsy zorluk we ýowuz basyşyň dürli görnüşleri ýüze çykdy.

Wakanyň Beýany: Orta Afrika Respublikasynyň içindäki çaknyşyklarda musulman halky Anti-Balaka toparlary tarapyndan nyşana alyndy. Ýaşaýyş ýerlerinden çykarylan musulman halky, öldürilmeler, jynsy zorluklar we zulumlar bilen ýüzbe-ýüz boldy. Bu konfliktde dürli ýerli we dini toparlaryň arasynda zorluklar dowam etdi.

Ýasly Hatyralamalar:

Bu taryhy wakalar diňe musulman milletlerine garşy edilen genosidleriň, zorluklaryň bir bölegi bolup, bütin dünýä boýunça musulmanlara garşy dürli basyşlar we ýowuz çemeleşmeler dowam edýär. Olaryň her biri halklaryň taryhynda yz galdyryp, ýüreklerde ýasly hatyralar döretdi. Bu agyr waka we basyşlaryň aglaba bölegi gysga möhletde tamamlanmady, köplenç ençeme ýyllap dowam edip, halklaryň gussa we hasrat içinde ýaşamagyna sebäp boldy.

Taryhyň bu ýasly yzlary, diňe musulman milletlerine garşy edilen zulumlaryň däl-de, eýsem umumy adam hukuklarynyň bozulmagynyň mysaly bolup, agyr hasratlaryň we ýitgiň ebedi ýatlama öwrüldi. Bu wakalar diňe bir taryhy waka bolman, her bir nesliň ýatlamagy we hormat goýmagy üçin agyr hem-de ýatlamaly ýollaryň bir bölegi bolup galýar. Taryh we halklaryň ruhy ynanjy, bu wakalaryň yzlaryny unutmaga hiç wagt rugsat bermezlik üçin dowam edýär.

129

Forum | GÜRRÜŇDEŞLIK | Erkin mowzuklar

Lolular

Hoşlaşyk aýdymy

Hoşlaşyk aýdymy

Soragnama logiki2

Soragnama logiki2

Soragnama logiki2

Soragnama logiki2

Lolular

Lolular

Lolular