
Ahmal [off]
09.10.2025 / 07:13
Taryhda adamzadyň tebigata garşy eden iň täsin hem-de iň gymmat bahaly ýalňyşlyklarynyň biri 1958-nji ýyllarda Hytaýda boldy. Ol döwürde “Uly böküş” diýlip atlandyrylan syýasatyň çäginde ýurt öz oba hojalygyny “rewolýusiýa” arkaly ösdürmek kararyna geldi. Emma şol rewolýusiýa tebigatyň öz kanunlaryna garşy çykmak bilen gutardy.
Dört Zyýanly Jandarlar – Tebigatyň duşmanlary
Mao Szedun ýolbaşçylygyndaky hökümet şol döwürde “ilatyň saglygyna we oba hojalygyna zyýan ýetirýän jandarlar” diýip, dört sany haýwany ýok etmek kararına geldi. Olar:
1. Syçanlar – ammarlary talap, iýmitleri zaýalaýardy.
2. Çybynlar – keselleri, aýratyn-da malyariýany ýaýradýardy.
3. Maýlar (garynjalar, sinekler)– näsazlyk döredýän mör-möjeklerdi.
4. Serçeler – daýhanlaryň ekinlerini iýýär diýip pikir edilýärdi.
Ilkinji üçüsi hakykatdan-da zyýanly bolup bilerdi, ýöne dördünjisi – serçeler – tebigatyň bir bölegi, deňagramlylygyň goragçysy ekeni. Şol hakykat şol wagt hiç kimiň ýadyna-da düşmändi.
Guşlaryň garşysyna başlanan “urş”
Hökümetiň buýrugy bilen ähli şäherlerde, oba-şäher meýdanlarynda millionlarça adam serçeleri gyryş boýunça “urşa” çykdy.
Mekdepler, harbylar, hatda çagalar hem bu işe gatnaşdy. Adamlar howada gürrüldäp duran serçeleri uçup ýadadýança kowup, ýerli ýerinde atyp ýa-da agaçlaryň arasynda gorkuzyp öldürýärdiler. Käbir ýerlerde guşlaryň jüýjesi bolan ýumurtgalaryňam barysy ýok edildi.
Birnäçe aýyň içinde serçeler diýen ýaly ýok boldy. Hökümet bu işi üstünlik hasaplap, gazetiň ilkinji sahypalarynda “Ekinleri goraýarys!” diýen şygarlary çap edýärdi.
Emma tebigat hemişe jogap berýär
Serçeler ýok bolandan soň, ekin meýdanlarynda “ýeňiş” däl-de, täze betbagtçylyk başlady. Sebäbi serçeler diňe däne iýýän guş däldi — olar ekinleri iýýän mör-möjekleri hem iýýärdiler.
Serçesiz galan meýdanlar gysga wagtda syzylgylaryň, çekirtgeleriň we dürli mör-möjekleriň patyşalygyna öwrüldi. Bir ýylyň içinde olaryň sany birnäçe esse artdy, ähli bugdaý, däne we tüwi meýdanlaryny ýumurdylar.
Netijede, oba hojalygy çökdi. 1959–1961 ýyllarynda Hytaýda uly açlyk başlady. Taryhçylaryň maglumatlaryna görä, şol ýyllarda 15 milliondan 45 million aralygynda adam açlykdan we onuň netijelerinden aradan çykdy.
Tebigatyň deňagramlylygy bir serçe görnüşiniň ýok edilmegi bilen düýpli üýtgedi — adam öz eli bilen öz azygyny ýok etdi.
Ahyrsoňy, hökümet serçeleri gyryş kampaniýasynyň säwlikdigine düşündi. 1960-njy ýylda “serçeleri ýok etmek” boýunça buýruk resmi taýdan ýatyryldy. Hatda Hytaýyň käbir sebitlerine beýleki ýurtlardan serçeleri getirmek arkaly tebigaty dikeltmek synanyşyklary hem geçirildi.
Bu waka diňe Hytaýyň däl, eýsem ähli adamzadyň ýadynda galdy. Ol bize bir hakykaty öwredýär:
* Tebigat öz düzgünleri bilen ýaşaýar,
we şol düzgünlere garşy çykmak — adamyň özüne garşy çykmagydyr.
![]() 65 |
![]() 12 |
![]() 2 |
![]() 1 |
![]() 0 |
![]() 0 |
![]() 0 |

Burning [off]
09.10.2025 / 11:28
+1
Mowzukdaky surat salgyň açmady, belkide beýlekilerde açar emma mendäki nomer internedimde görünmedi.
Men suratlyja mowzuk açjak bolsam nikimdäki FOTA-ALBOMLAR bölümine ýükläp soň şol ýerden hälki ýüklän suratymyň salgysyny, açmakçy bolýan mowzugyma kebşirläýýän. (meselem seniň nikiňdäki ine şul salgy: users/album.php?act=list&user=785 )
Mowzuk baradada pikirim goýaýyn, howwa şeýle temalar barada köp ýerde kän pikirler bar, herbir zat, ynsan üçin belli bir möçberde peýdaly emma hemmesi hem däl...
Deň agramlylyk üçin ýaradylandygyna ynsan barlap mowzukdaky halata düşmänkä bilse iki tarapa hem gowy ýöne gynansagam bu beýle däl...
Gowy mowzuk, ýöne mümkin boldugyndan mowzugyň asyl çeşmesini görkezip ýa-da goýulan maglumatdyr mowzugy ýazan (düzen) awtorunyň adyny mowzugyň ahyrynda görkezseňiz ähli detallary ýerindäki mowzuklaryň hataryna goşaýmalydygyny (gerekli maglumatdygyny) aýdyp boljak ekeni...)
Ÿenede gowyja, manylyja mowzuklarňyza garaşýas, mydamada üstünlik hemraňyz bolsun.
Bellik: mowzugyň adyndaky ilkinji SERÇrLERIŇ sözündäki R harpynyň deregine E harpyny goýsaň (düzetseň) hoşal bordum...)

Ahmal (09.10.2025 / 12:07)
Burning, surat mendä salgy bolup dällä, surat bolup görkezýär. Mozwugyn belli awtora ýok, yada çeşmrsi, sebäbi 3-4 saýtdan terjime edip aldymda, azajyk grammatikasynam düzeltdim. Awtor hukukly mowzyk açsam, ýa-da belli bir çeşmeden alsam çesmesini goýmagy yatdan çykarmarn. 3-4 gezek okap goýsamam yene galypdyraý harp ýalňyşy, üns bereniň üçin sagbol.

Fantom [off]
10.10.2025 / 07:27
+0
Hol ýokarda terjime etdim diýipsiň, gowy zat. Has dogrysy, menä emeli aň ýaddymyka diýdim. Şu wakany öňem eşidipdim, ýöne ýyly barada bilemmokdym. Geň ýeri o diýänä karonaň 2 3 ýylda alybilmedigini alypdyrda...
Doglan gunin bilen gadyrdanym
uzak manyly we agzybir yasha Baydade, ozuñe mynasp yoldasyñ duşsun...dowamy...
GÖRÜLMEDIK HOKGA WE ONUŇ HAKY
aý, edil 1000 dürre däldirlaý. Dogrysy: gowy uryp bilýän bolsa 4 5 gamçyda hamyny sypyryp bolýar. Dürre bolsa ol ýarag....dowamy...
Serçeleriň ýok edilişine - tebigatyň jogaby.
Hol ýokarda terjime etdim diýipsiň, gowy zat. Has dogrysy, menä emeli aň ýaddymyka diýdim. Şu wakany öňem eşidipdim, ýöne ýyly barada bilemmokdym...dowamy...
Serçeleriň ýok edilişine - tebigatyň jogaby.
Mowzukdaky surat salgyň açmady, belkide beýlekilerde açar emma mendäki nomer internedimde görünmedi. Men suratlyja mowzuk açjak bolsam nikimdä...dowamy...
"Sözler köṣgi"
Durmuşda iň erbet zadyň ýalňyzlykdygyny pikirlenerdim. Däl eken. Durmuşda iň erbet zat, seniň ýalňyzdygyňy bildirýän ynsanlar bilen bolmak. Rob...dowamy...